Tarix boyu materializmin ən böyük məqsədi insanları Yaradanın varlığı inancından uzaqlaşdırmaq və insana bir maddədən başqa bir şey olmadığı yalanını aşılamağa çalışmaq olmuşdur. Bunda məqsəd insana məsuliyyətsizlik təlqini vermək və onu təkamül keçirən heyvandan başqa bir şey olmadığına inandırmaqdır. Darvinizm materialist məntiqin davamı olduğuna görə, bu təlqini vermək insanları darvinizmə daha da yaxınlaşdırır. Çünki məsuliyyətsizlik hissi Allah inancı qəlbinə tam yerləşməmiş insanları cəzb edir. Məsuliyyətsizlik düşüncəsi ilə insanlar dünyanın zövqlərinə daha asan malik olacaqlarına inanıb yanılırlar. Həyatları boyu Allah üçün yerinə yetirməli borclarından bixəbər davranırlar. Allah`a ibadət etmək, axirətin varlığını düşünərək yaşamaq, nəfsin təlqin etdiyi pisliklərdən çəkinmək və daima gözəl əxlaqlı olmaq kimi Quran əxlaqının gətirdiyi məsuliyyətlərdən uzaqlaşacaqlarına və beləliklə, öz ağıllarına görə rahatlayacaqlarına inanırlar. Lakin rahatlıq kimi düşündükləri bu sistem, tam əksinə, böyük sıxıntı mənbəyidir.
Gözəl əxlaqdan uzaq duraraq rahat olacağını düşünən şəxs gözəl əxlaqı yaşamamağın verdiyi mənəvi boşluqda daima sıxıntı içində yaşayır. Eqoist olduqda güclü olacağını, ədalətsiz davrandıqda mənfəət əldə edəcəyini zənn edən şəxs daima bu çirkin əməllərin acısını yaşayır. Pis əxlaqı özünə ziyan verir. Kimsənin kimsəni sevmədiyi, kimsənin kimsə üçün fədakarlıq etmədiyi, kimsənin kimsəyə vəfa göstərmədiyi, kimsənin kimsəni qorumadığı, ədalətin, şəfqətin, mərhəmətin olmadığı bir mühitdə yaşamağın maddi və mənəvi itkiləri ilə ömrünü hədər edər. Qısaca desək, darvinistlərin verdiyi məsuliyyətsizlik təlqini bəzi şəxslərin zənn etdiyi kimi, onların həyatını asanlaşdıran deyil, tam əksinə, çətinləşdirən, çirkinləşdirən, maddi və mənəvi cəhətdən onlara əzab verən hala çevrilir. Belə ki, bu gün bir çox qərb ölkəsinin yaşadığı sosial böhranı fikirləşdikdə bu həqiqət daha yaxşı başa düşülür.
Bütün bunlara baxmayaraq, düşünməkdən qaçan bəzi insanlar darvinizmə inanmağa daha meyilli olurlar. Çünki bəzi insanlar bəzən həyatlarının adiləşdiyini düşünərək rahatlaşmaq arzusunda olurlar. Bir çox insana heyvandan törəyən məsuliyyətsiz varlıq olduğunu düşünmək təhlükəli gəlmir. Darvinizm də elə bunun üçün lazım olanı edir, insanı sanki bir həşərat və ya milçəklə bərabər tutur.
Təkamülçü paleontoloq S.C.Quld bu məntiqi belə şərh edir:
İnsan sadəcə həyatın nəhəng cəngəlliyində sonradan üzə çıxmış, böyük ölçüdə təsadüfi kiçik kürəni təmsil edir.
Ateist R.Dokinzin dəstəklədiyi müxtəlif ölkələrdəki avtobus afişaları sözügedən çirkin təbliğata çox aydın və açıq misaldır. Dokinzin dəstəklədiyi avtobus afişaları ateizm təlqini verir və beləliklə, insanlara məsuliyyətsiz yaşamağın ləzzətini hiss etmələrini məsləhət görür. Çox dərin düşünməyən bir insan bu çağırışı həqiqi hesab edir və sözügedən darvinist təlqin olduqca sürətlə təsir edir. Hər şey o qədər bəsit izah edilmişdir ki, insan necə böyük yalanın içinə düşdüyünü, necə aldadıldığını heç hiss etmir.
Lakin bu afişalar böyük bir saxtakarlıqdan, ciddi yalandan ibarətdir. Bir insan iman gətirməsə də, Allah`ın uca varlığının dəlillərini daima görür, istəyib-istəməsə də, Allah`ın yaratdığı qədəri yaşayır. İman dəlilləri – həqiqətən, görən və düşünən insanlar üçün – hər yerdədir. İnsan yalnız iman və Allah sevgisi ilə xoşbəxt ola bilər, yaşadıqlarından zövq alar. Dünyadakı gözəllikləri insana nemət kimi yaradan Allah, əlbəttə, Onu daha çox sevənə və Ona daha yaxın olana bu nemətlərin gözəlliyini və zövqünü hiss etdirəcəkdir. İnkar edənlər neməti də, zövqü də verənin Allah olduğunu unutduqlarına görə, məsuliyyətsiz yaşadıqda və həddi aşdıqda xoşbəxt olacaqlarını düşünürlər.
Lakin Allah`dan qafil, həddi aşaraq və məsuliyyətsiz yaşamaq onlara həmişə zülm, sıxıntı və məhv gətirmişdir. Nemətlər bəlaya çevrilmiş, zövqlər uğursuzluqla nəticələnmişdir. Bu insanlar Allah`a yaxın olmağın, Allah`a iman gətirməyin gözəlliklərini düşünmədiklərinə, nemətlərin hamısını Allah`ın verdiyini qavramadıqlarına görə, bu cür saxta təbliğat metodlarının uğurlu olacağını zənn edirlər. Lakin nə özləri gözəl və rahat həyat yaşayırlar, nə də ətraflarındakı insanlara təsir edə bilirlər. (Dokinzin müdafiə etdiyi ateist avtobus afişalarına bir çox ölkə mənfi reaksiya vermiş, Finlandiya kimi bəzi Avropa ölkələrində həddindən artıq mənfi qarşılandığına görə avtobus sürücüləri boykot etmiş, avtobus şirkətləri bu afişalardan istifadə etməmə qərarı vermiş, xalq sözügedən afişaları cırmışdır. Bunun nəticəsində, bir çox yerdə həmin afişalar qadağan edilmişdir)
Bu təlqinin ən çox verildiyi başqa yer isə təhsil müəssisələridir. Bir orta məktəb dərsliyi olan “Biologiya” (Biology) şagirdlərə “həyatın təbiətini” öyrənərkən bu fikri yadda saxlamağı onlara öyrədir: “Təkamül təsadüfidir və dizayn edilməmişdir”. Universitet dərsliyi “Life: The Science of Biology” (Həyat: biologiya elmi) kitabını oxuyan tələbələri isə bu cümlə ilə qarşılaşırlar: “Darvinçi dünyagörüşü sadəcə təkamül proseslərini qəbul etmək deyil, eyni zamanda, təkamül xarakterli dəyişikliyin əsaslı məqsəd və ya vəziyyətlə əlaqədar nizamlanmadığını da qəbul etmək deməkdir”.
Bir insanın təsadüfən - kor, şüursuz təsadüflərin nəticəsində əmələ gəlməsi yalanını öyrədən təhsil sistemi, şübhəsiz, zehinlərin anarxiyanı, qarşıdurmanı, qırğını, əzməyi, mərhəmətsizliyi, eqoistliyi normal hesab edən çox təhlükəli fikirlərlə zəhərlənməsi deməkdir və bu təlqinləri alan insanların istənilən şəkildə yönəldilmələri də mümkündür. Məsələn, Duqlas Futuymanın “Evolutionary Biology” (Təkamül biologiyası) adlı dərsliyin tələbələrə öyrətdiyi yalan budur:
Darvinin kor, məqsədsiz təbii seçmə yolu ilə işləyən təsadüfi, məqsədsiz dəyişikliklər teoremi nə üçünlə başlayan, bütün suallara demək olar ki, inqilabi yeni cavab verir. Müxtəlif orqanizmlərin varlıqları və xüsusiyyətlərinin tamamilə mexaniki, materialist açıqlamasının dərin və narahatlıq verən mənası budur ki, insanın davranışından başqa təbiətin hər hansı bir yerində bir dizayn, məqsəd və ya hədəf olduğuna dair dəlilə rast gəlməmişik, buna heç ehtiyacımız da yoxdur.
Futuyma elmdən kənar açıqlamasına belə davam edir:
Əvvəla, Darvinin təkamül nəzəriyyəsi, onun yolunu izləyən Marksın materialist tarix və cəmiyyət anlayışı (qeyri-kafi və səhv olsa da) və Freydin insan davranışları ilə bağlı əlavələri əvvəldən bəri Qərb düşüncəsinin böyük səhnəsi olmuş mexanizm və materializm platformasına həyati əsas vermişdir.
Lakin bütün bunlar böyük yalandır.
İnsan hər şeyi bəsit və şüursuz şəkildə qavrayaraq məsuliyyətdən yaxa qurtara bilməz. Məsuliyyətdən yaxa qurtarmaq hissi də insanlara rahatlıq verib xoşbəxt etməyəcək. İnsan bu hissi üzərindən atdıqda bir anda dünya zövqlərinə malik olmayacaq, bütün dərdlərindən xilas olmayacaqdır. Ateist və darvinistlərin bilmədikləri və ya qəbul etmək istəmədikləri mühüm həqiqət var: hər şeyi Allah yaradır. Dünyadakı nemətləri də, zövqləri də yaradan Allah`dır. Ona görə, insana dünyadakı gözəlliklərdən zövq alma və rahat yaşama hissini verən də Allah`dır. Allah istəsə, bütün nemətlər, bolluq və rifah içində olan bir insana ən böyük bədbəxtlikləri və əzablar yaşada bilər. İnsan bütün zövqləri acgözlüklə yaşamaq üçün nə qədər cəhd etsə də, ona zövqü və xoşbəxtliyi verən yalnız Allah`dır. Elə ateistlərin və darvinistlərin ən böyük səhvi bu həqiqətdən qafil olmalarıdır.
Məsuliyyətsiz olduğunu düşünən bir insan hamı kimi daima sevgi, rahatlıq və etibar axtarışındadır. Amma özü kimi düşünən insanlardan ibarət cəmiyyət içində bunların heç birinə malik deyil. Məsuliyyətsiz insan həyatı boyu bir gün mütləq öləcəyini unutmağa çalışır. Əslində isə daima ölümlə üz-üzədir. Ətrafındakıların ölümünü izləyir, xəstəliklərə, qəzalara daima şahid olur. Bir həşəratın ölümü belə qaçmağa çalışdığı ölümü ona mütləq xatırladacaqdır. Ölümü nə qədər inkar etməyə çalışsa da, ölüm qorxusu bütün bədənini axır-əvvəl əsir alır. Ətrafında ölən və onun inancına əsasən, yox olub gedən insanlar üçün üzülür. Öz bədəninin keçən zamana üstün gəlmədiyini, daima ölümə yaxınlaşdığını inkar etməməyə başlayır. Ölümü rədd etmək ona rahatlıq deyil, tam əksinə, qorxu, narahatlıq və sıxıntı gətirir.
Məsuliyyətsiz yaşamaq insana, əslində, bütün sıxıntı və çətinliklərin qapısını açır. Hər şeyin Allah`ın nəzarəti altında olduğunu təqdir etməyən bir insan gələcəkdən çox qorxar. Bütün ruzinin sahibinin Allah olduğunu təqdir etməyən bir şəxs həyatı boyu bir yerdən qazanc əldə etmə həvəsində olur və demək olar ki, bütün həyatı bu yolda hədər olur. Allah`ın axirətdə insan üçün gözəlliklərlə dolu tayı-bərabəri olmayan həyat yaratdığını bilməyən bir insan daima öz inandığı sistem içində əsl sevginin, əsl dostluğun, əsl vəfanın yaşanmasını gözləyir. Lakin əsl sevgiyə bu dünyada ancaq Allah üçün yaşadığı təqdirdə malik olacaq. Allah üçün yaşamadığı müddət ərzində heç vaxt buna qarşılıq tapa bilməz. Əsl sevgi və vəfanı əldə etmədən ömrünün sürətlə keçdiyini başa düşər. Geriyə dönüş isə yoxdur. Gələcəkdə olacaqları dəhşət içində gözləyər.
Öz inancına görə, ancaq bu dünyadakı bir neçə onillik ömrü var. Axirətə inanmadığına görə, bir neçə onilliyin sonunda yox olacağını düşünür. Yox olacağını bilə-bilə bir neçə onillik ərzində dünyada yaşamaq insana necə xoşbəxtlik, zövq və rahatlıq verə bilər ki? Əlbəttə, verməz. Elə buna görə, heç bir ateist iddia etdiyi kimi, həyatdan zövq almır, gələcəkdə özünü nələrin gözlədiyini ancaq narahatlıq və qorxu içində gözləyir.
Belə bir insan həyatının sonu çatdıqda bütün həyatının boş və nəticəsiz ümidlər içində keçdiyini başa düşəcəkdir. Məsuliyyətsizliyin insana gətirdiyi bunlardır. Əgər bir insan axirəti istəmirsə, nəzarətsiz və bütün dəyərlərdən məhrum yaşamaq istəyirsə, bunun qorxunc nəticələri ilə də gec-tez qarşılaşacaqdır. Belə ki, intiharlar, müharibələr, cinayətlər, qırğınlar, oğurluq, təcavüzlər bu məsuliyyətsiz həyatın nəticəsidir.
Lakin Allah “Məgər insan elə güman edir ki, o, başlı-başına buraxılacaq?!” (Qiyamət surəsi, 36) ayəsində bildirdiyi kimi, insanı məsuliyyətsiz yaratmamışdır. İnsana rahatlıq verəcək, insanı doğru və gözəl yaşamağa, narahatlıq, qorxu və sıxıntı hiss etmədən yaşamağa yönəldəcək şey yalnız Allah qorxusu və Allah sevgisidir. Allah`dan qorxan bir insan Allah`a hesab verəcəyini bilir, vicdanına zidd yaşamaz. Allah`dan qorxan bir insan başqasına zərər verməz, pis əxlaqlı davranmaz, insanları təsadüfi varlıqlar kimi qəbul etməz. Allah`a güvənən bir insan onu yaradanın, yaşadanın, ona ruzi verənin, sağlamlıq və güc verənin Allah olduğunu və bunları ancaq Allah`dan istəyəcəyini bilir. Allah`dan qorxan bir insan Allah`ın yaratdığı xeyirli qədərə tabe olduğunu, bu dünyada ancaq imtahan edildiyini, əsl həyatın axirətdə Allah`ın təqdir etdiyi sonsuz həyat olduğunu bilir. Elə buna görə, bu dünyada daima çalışır. Allah`a qarşısında məsuliyyət daşıdığını, Allah`a hesab verəcəyini, Allah`ın onu nəzarətsiz və məsuliyyətsiz yaratmadığını bilir.
Nemətlər onun üçün sevinc səbəbidir, nemətlərin haqqını verən, onlardan zövq alan da ancaq iman gətirənlərdir. İnsanlar zövqlərin hamısını məhdudiyyətsiz yaşadıqda razı qalacaqlarını zənn edirlər. Ancaq bu insanı qeyri-məhdudiyyət, nemətlərdən bezmə, hətta iyrənmə dərəcəsinə gətirir. Zövq almağı gözlədiyi gözəlliklər insan üçün bir anda bəlaya, narahatlığa çevrilir. Amma nemətləri Allah üçün sevmək, Allah yaratdığı üçün nemətlərdən zövq almaq başqa əhvaldır. Bunu yaşayan insanın aldığı zövq qeyri-adidir və bu şüurla yaşamağın əvəzi, Allah`ın istəyi ilə, dünyada və axirətdə gözəl həyatdır. Allah ayələrində belə bildirir:
Bilin ki, Allah`ın dostlarının heç bir qorxusu yoxdur və onlar qəm-qüssə görməzlər. O kəslər ki, iman gətirmiş və pis əməllərdən çəkinmişlər. Onlara dünyada da, axirətdə də müjdə vardır. Allah`ın sözləri heç vaxt dəyişməz. Bu, böyük qurtuluşdur! (Yunis surəsi, 62-64)
